Chính Trị Việt Nam & Mỹ

 "Chính Trị Việt Nam & Mỹ

---

BÌNH LUẬN PHÊ PHÁN VỀ "TINH GỌN BỘ MÁY" TÔN GIÁO DO NHÀ NƯỚC QUẢN LÝ

1. Giới thiệu vấn đề

Trong những năm gần đây, chính phủ Việt Nam đã đẩy mạnh chính sách "tinh gọn bộ máy", trong đó có việc tái cấu trúc hệ thống quản lý tôn giáo. Dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, chính quyền đã cắt giảm các cấp trung gian và tăng cường kiểm soát các tổ chức tôn giáo.

Tuy nhiên, chính sách này đặt ra nhiều vấn đề quan trọng:

Sự can thiệp quá mức của nhà nước vào tôn giáo, đi ngược lại nguyên tắc tự do tôn giáo phổ quát.

Mô hình quản lý mang tính hành chính áp đặt, không phản ánh bản chất của tự do tín ngưỡng.

Đối lập với thế giới, thay vì học hỏi mô hình quản lý tiên tiến, Việt Nam lại xem các quốc gia có nền tự do tôn giáo phát triển như Mỹ và châu Âu là "thế lực thù địch".

Việc tinh gọn bộ máy không hướng đến cải cách tự do tôn giáo mà thực chất là một chiến lược siết chặt kiểm soát nhằm loại bỏ các tổ chức tôn giáo không chịu sự giám sát của nhà nước. Điều này dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng đối với đời sống tín ngưỡng tại Việt Nam.

---

2. Tinh gọn bộ máy tôn giáo – Siết chặt hay cải cách?

Thay vì tạo điều kiện cho tự do tín ngưỡng, chính sách này lại tập trung vào tăng quyền kiểm soát của chính phủ đối với các tổ chức tôn giáo. Điều này thể hiện rõ qua ba khía cạnh:

2.1. Loại bỏ các tổ chức tôn giáo độc lập

Ở nhiều quốc gia có tự do tôn giáo thực sự, các tổ chức tôn giáo hoạt động độc lập mà không chịu sự kiểm soát của chính quyền. Nhưng tại Việt Nam:

Mọi tổ chức tôn giáo đều phải đăng ký và chịu sự giám sát của nhà nước.

Các giáo hội không tuân thủ bị xem là bất hợp pháp và có nguy cơ bị cấm hoạt động.

Chính sách phân biệt đối xử giữa các tôn giáo được nhà nước công nhận và những nhóm tôn giáo bị kiểm soát gắt gao.

Điều này khiến Việt Nam bị quốc tế chỉ trích vì vi phạm quyền tự do tín ngưỡng.

2.2. Giảm số lượng cơ quan nhưng tăng kiểm soát

Chính quyền tuyên bố cắt giảm các bộ máy hành chính để tăng hiệu quả, nhưng thực tế lại tập trung quyền lực vào một số cơ quan chính phủ mạnh hơn, như:

Bộ Nội vụ – Quản lý tôn giáo qua Ban Tôn giáo Chính phủ.

Bộ Công an – Giám sát các tổ chức tôn giáo bị coi là "đe dọa an ninh".

Ban Tôn giáo Chính phủ – Có quyền can thiệp sâu vào nội bộ các tôn giáo, giám sát nhân sự và hoạt động tôn giáo.

Điều này trái ngược hoàn toàn với mô hình tự do tôn giáo ở Mỹ và châu Âu, nơi chính phủ không can thiệp vào tôn giáo.

2.3. Chính trị hóa tôn giáo – Một cách tiếp cận sai lầm

Thay vì xem tôn giáo là một phần của văn hóa, chính phủ Việt Nam lại chính trị hóa tôn giáo, coi đó là một công cụ kiểm soát xã hội:

Cấm đoán và đàn áp các tổ chức tôn giáo không chịu sự quản lý của nhà nước.

Gán nhãn "cực đoan", "phản động" cho những tổ chức tôn giáo không phù hợp với hệ tư tưởng của chính quyền.

Xem các quốc gia phương Tây là "công cụ can thiệp" thay vì học hỏi mô hình quản lý tiến bộ.

Mô hình này không giúp ổn định xã hội mà chỉ tạo thêm bất mãn trong cộng đồng tôn giáo.

---

3. Tại sao Việt Nam nên học hỏi từ Mỹ và các quốc gia có nền tự do tôn giáo?

Việt Nam thường xem các nước có chính sách tự do tôn giáo như Mỹ, Canada và châu Âu là mối đe dọa, thay vì học hỏi mô hình quản lý hiện đại.

Ở những quốc gia này:

1. Tôn giáo và chính quyền tách biệt – Nhà nước không can thiệp vào nội bộ các tổ chức tôn giáo.

2. Mọi tôn giáo đều có quyền hoạt động hợp pháp – Không có khái niệm "tôn giáo bị cấm".

3. Tôn giáo không bị chính trị hóa – Không bị coi là mối đe dọa đối với chính phủ.

Nếu Việt Nam muốn cải thiện hình ảnh quốc tế và nâng cao sự ổn định nội bộ, thay vì siết chặt kiểm soát, chính phủ nên mở rộng không gian tự do tôn giáo.

---

4. Kết luận

Chính sách tinh gọn bộ máy trong quản lý tôn giáo tại Việt Nam không mang lại sự đổi mới hay hiệu quả, mà chỉ là một biện pháp siết chặt kiểm soát, loại bỏ các tổ chức tôn giáo không phục tùng nhà nước.

Việt Nam không thể tiếp tục chính trị hóa tôn giáo và xem phương Tây là thế lực thù địch. Thay vào đó, cần học hỏi mô hình quản lý cởi mở hơn, tôn trọng tự do tín ngưỡng thực sự, thay vì kiểm soát chặt chẽ tôn giáo như một phần của bộ máy hành chính nhà nước.

Chỉ khi chính phủ Việt Nam thay đổi cách tiếp cận với tôn giáo theo hướng tôn trọng tự do tín ngưỡng, đất nước mới có thể xóa bỏ những tranh cãi về vấn đề này trên trường quốc tế và đảm bảo sự phát triển bền vững trong nội bộ xã hội.